محوری که پیرامون زندگی شخصی و کیفیت معیشت امام زمان علیه السلام مطرح است، مساله ازدواج و زن و فرزند حضرت است. سه احتمال وجود دارد :
1- اساساً حضرت ازدواج نکرده است.
2- ازدواج انجام گرفته ولی اولاد ندارد.
3- ازدواج کرده و دارای فرزندانی نیز هست.
اگر احتمال اول را بپذیریم، لازمه اش این است که امام معصوم علیه السلام یکی از سنّت های مهم اسلامی را ترک کرده باشد و این با شأن امام سازگار نیست.امّا از طرفی دیگر چون مساله غیبت، اهم است و ازدواج مهمّ، ترک ازدواج با توجه به آن امر مهم تر، اشکالی را ایجاد نمی کند.
امّا احتمال دوم که اصل ازدواج را بپذیریم بدون داشتن اولاد، جمع می کند بین انجام سنت اسلامی و عدم انتشار مکان و موقعیت حضرت امّا باز این اشکال باقی است که اگر قرار باشد، آن حضرت شخصی را به عنوان همسر برگزیند، یا باید بگوییم که عمر او نیز مانند عمر حضرت طولانی است که بر این امر دلیلی نداریم، یا این که بگوییم مدتی با حضرت زندگی کرده و از دنیا رفته است که در این صورت، حضرت به سنت حسنه ازدواج عمل کرده و پس از آن، تنها و بدون زن و فرزند زندگی را ادامه می دهد.
ما در این جا روایات و ادله ای که وجود همسر و فرزند برای حضرت را اثبات می کند می آوریم، امّا صحت و سقم بسیاری از آن ها در جای خود بحث شده و در بسیاری موارد، سخن از احتمال است که استدلال با آن، تمام نیست. در رابطه با همسر یا همسران حضرت، تنها یک روایت است که سرنخی به دست می دهد و آن روایتی است که مرحوم کفعمی در کتاب شریف مصباح نقل کرده است. بر اساس آن، همسر حضرت یکی از دخترهای ابی لهب است.(2)
مرحوم مجلسی نیز بابی را به خلفاء و اولاد حضرت مهدی علیه السلام اختصاص داده است. علاوه بر روایات، برخی دعاها نیز که از ائمه معصومین علیه السلام صادر شده و یا از ناحیه مقدسه رسیده است، دلالت دارند که برای حضرت، اهل و عیال و فرزندانی هست. در این دعاها تعبیر(وُلد)، (ذُریّه)، (اهل بیت) و (آل بیت) به کار رفته است. در آخرین فراز از صلواتی که از ناحیه مقدسه صادر شده چنین می خوانیم:"وصل علی ولیک و ولات عهده و الائمة من ولده و مُدَّ فی أعمارهم و زد فی آجالهم"(5) درود بی پایان خود را بر ولیّ امرت و اولیای عهدش و پیشوایان از اولادش نازل فرما و بر عمر و اجلشان بیفزا. و در دعایی که امام رضا علیه السلام تعلیم فرموده که در عصر غیبت خوانده شود، چنین آمده است:"اللهم اعطه فی نفسه و اهله و ولده و ذریته و امته و جمیع رعیته ما تقر به عینه و تسر به نفسه..."(6) خدایا! به او درباره خودش و اهلش و فرزندانش و امتش و همه رعیتش عطا فرما، آن چه را که دیده اش روشن و دلش مسرور گردد...(7)
بر اساس داستانی طولانی و معروف(انباری) نام فرزندان حضرت:طاهر، قاسم، ابراهیم، عبد الرحمن، هاشم است.(8)
منابع:
1-چشم به راه مهدی، ص352.
2-نجم الثاقب، ص325.
3-بحار الانوار، ج53، ص213.
4-غیبة طوسی، ص107؛ بحار الانوار، ج52، ص22.
5-بحار الانوار، ج95، ص332.
6-اثبات اهداة، ج3، ص579(خلاصه داستان انباری در آن آمده است).
7-نجم الثاقب، ص225.
8-سیمای آفتاب، حبیب الله طاهری، ص364